Prawidłowa waga do wzrostu i wieku

Envato Elements

Autor: Paulina Kruszewska-Zelman

Prawidłowa waga do wzrostu i wieku najczęściej określana jest poprzez BMI. Czy ten parametr jest idealny dla każdego? Okazuje się, że niekoniecznie! Sprawdź wzory na obliczenie prawidłowej masy ciała w zależności od wzrostu, wieku oraz aktywności fizycznej.

Sprawdź też: Jak zdrowo schudnąć 4 kg w miesiąc? I to bez efektu jojo!

Prawidłowa waga do wzrostu i wieku – dla kogo jest BMI?

Body Mass Index (w skrócie BMI) to najpopularniejsza metoda obliczania prawidłowej masy ciała do wzrostu i wieku, a konkretniej metoda ceny ryzyka wystąpienia u danej osoby otyłości. BMI oblicza się dzieląc masę ciała wyrażoną w kilogramach przez wzrost w centymetrach do kwadratu. Następnie otrzymany wynik należy porównać z tabelą określającą, czy mieścimy się w normie, czy też mamy niedowagę lub znajdujemy się w grupie osób otyłych. Wzór na BMI (inaczej nazywany wskaźnikiem Quetelta II) wygląda następująco:

BMI = masa ciała w kg/(wzrost w cm)2

Znając wynik porównujemy go z poniższą listą:

16 wygłodzenie,
16 – 17 wychudzenie,
17 – 18,5 niedowaga,
18,5 – 25 wartość prawidłowa,
25 – 30 nadwaga,
30 – 35 I stopień otyłości,
35 – 40 II stopień otyłości,
40 > III stopień otyłości.

BMI to jedna z najprostszych metod sprawdzenia, czy znajdujemy się w gronie osób otyłych, a tym samym czy jesteśmy bardziej narażeni na takie choroby jak cukrzyca , miażdżyca czy nadciśnienie. Chętnie wykorzystują je też lekarze prowadząc pacjentów z chorobami obciążającymi układ kostny oraz… firmy ubezpieczeniowe. Czy jednak BMI na pewno jest najdokładniejszym wskaźnikiem pokazującą prawidłową wagę do wzrostu i wieku?

By odpowiedzieć sobie na to pytanie weźmy „na warsztat” dwie osoby:

dorosłego mężczyznę w wieku 36 lat o wzroście 173 cm i wadze 102 kg, który spędza większość czasu za biurkiem, a jego aktywność ogranicza się do spaceru po kawę;
dorosłego mężczyznę w wieku 36 lat o wzroście 173 cm i wadze 102 kg, stosującego dietę wysokobiałkową oraz 5 razy w tygodniu podnoszącego ciężary.

Według wskaźnika BMI obaj mężczyźni mają otyłość I stopnia. Robiąc analizę składu ciała obu panów dowiemy się, że w przypadku pierwszego z nich na wagę składa się przede wszystkim masa tkanki tłuszczowej. U drugiego mężczyzny ważą głównie mięśnie. Wniosek? Prawidłowa waga do wzrostu i wieku zależy również od naszej aktywności fizycznej i co za tym idzie muskulatury. Jeśli trenujesz cross fit, podnosisz ciężary, trenujesz boks lub podejmujesz się innych aktywności, które prowadzą do rozbudowania tkanki mięśniowej, powinnaś sięgnąć po inne wskaźniki niż BMI. Podobnie jak sportowcy trenujący lekkoatletykę – ich BMI może z kolei wskazywać na niedowagę.

Prawidłowa waga do wzrostu i obraz sylwetki: BMI Prime

Jak wspomniałam BMI nie określa budowy ciała. Nie mówi, o procentowej zawartości tkanki tłuszczowej oraz masie mięśniowej. Z pomocą przychodzi wskaźnik BMI Prime, który obliczamy dzieląc BMI przez górną granicę normy, tj. cyfrę 25. Otrzymany wynik obrazuje nadmiar lub niedobór tkanki tłuszczowej. Normy wyglądają następująco:

poniżej 0,74 – niedowaga
do 1 – prawidłowa waga
powyżej 1 – nadwaga

To jednak nie koniec. Chcąc określić ryzyko związane z nadwagą i otyłością możemy wykorzystać pomiar talii lub talii i bioder. W pierwszym przypadku przyjmuje się, że otyłość brzuszna występuje u kobiet, których obwód talii przekracza 80 cm oraz u mężczyzn z obwodem powyżej 94 cm. I znowu: nawet osoba szczupła, ale unikająca aktywności fizycznej może mieć dość duży obwód talii, co wynika z nagromadzenia się tłuszczu trzewnego w tym miejscu.

Prawidłowa waga do wzrostu a otyłość brzuszna. Wskaźnik WHR

W zależności od typu sylwetki mamy tendencję do gromadzenia się tkanki tłuszczowej w określonych miejscach i w związku z tym – jak już wspomniałam – nawet osoby, które wg. BMI mają prawidłową wagę do wzrostu, mogą w rzeczywistości cierpieć z powodu otyłości. Dobrym przykładem są tutaj panie o typie figury jabłko, które cieszą się bardzo szczupłymi nogami, ale ich obwód w pasie pozostawia wiele do życzenia. By sprawdzić nasz typ figury i rodzaj otyłości możemy sięgnąć po wskaźnik WHR. Jak go obliczyć krok po kroku?

zmierz obwód talii w w połowie odległości pomiędzy dolnym brzegiem łuku żebrowego a górnym brzegiem talerza kości biodrowej, po wydechu.
pomiaru obwodu bioder dokonuje się, prowadząc miarkę przez największą wypukłość mięśni pośladkowych, poniżej talerzy biodrowych
uzyskane dane podstawiamy do wzoru na WHR = obwód talii/obwód bioder

Współczynnik 0,8 lub wyższy u kobiet i 1,0 lub wyższy u mężczyzn oznacza typ sylwetki typu jabłko. Współczynnik 0,8 lub niższy u kobiet i 1,0 lub niższy u mężczyzn oznacza typ sylwetki typu gruszka. Na zbliżone do ideału proporcje sylwetki uznaje się u kobiet wskaźnik WHR 0,7, zaś u mężczyzn 1,0.